İnşaat Sektöründe Artırılmış Gerçeklik ve Sanal Gerçeklik

BulunduÄŸumuz yüzyılın başından günümüze kadarki süreçte gözlemlediÄŸimiz görselleÅŸtirme ve yazılım alanındaki geliÅŸmeler hayatımıza iki yeni kavramı da beraberinde getirdi.  Bunlar; Artırılmış Gerçeklik ( Augmented Reality – AR) ve Sanal Gerçeklik ( Virtual Reality – VR ) kavramları. Bu yazımızda DOLMEN BIM-Lab olarak AR-VR kavramlarının ne olduÄŸunu ve inÅŸaat sektöründeki kullanım biçimlerini ele almaya çalışacağız.

Her ne kadar biz bu kavramları hayatımızda yeni yeni duymaya baÅŸlamış olsak da, geçmiÅŸi uzun yıllar öncesine dayanıyor. Bir takım araçlarla insan duyularının kandırılabileceÄŸi fikri ilk olarak 1965 senesinde Ivan Sutherland tarafından bilimsel bir makale olarak ortaya atılıyor. Bu fikrin gerçekleÅŸebilmesi için geliiÅŸmesi gereken teknolojileri de makalesinde kaleme alan Sunderland, özellikle ekran teknolojisinin geliÅŸiminin çok önemli olduÄŸunun altını çiziyor.

Sanal Gerçeklik, gerçek hayatta var olan ya da olmayan mekanların, tamamen sanal ortamda oluÅŸturularak, özel gözlükler gibi bazı araçlar vasıtasıyla insanın o mekandaymış gibi hissetmesini saÄŸlayan teknolojiye verilen isim.

Bu teknolojiyi kullanmamızı saÄŸlayan en etkin araçlar sanal gerçeklik gözlükleri. Bu gözlüklerle ÅŸu an sadece sanal mekanı görebilme, sesleri duyabilme ve sanal objeleri hareket ettirebilme olanağımız olsa da teknolojik geliÅŸmeler çok yakında tüm duyu organlarımızla sanal mekanı hissedebilmeyi amaçlıyor.

Artırılmış Gerçeklik ise içinde bulunduÄŸumuz dünya ile sanal dünyayı birleÅŸtiren ve etkileÅŸim içine sokan bir  teknoloji. Esası obje tanıma teknolojisine dayanan AR, cep telefonu, tablet ya da özel gözlükler gibi araçlar vasıtasıyla çevremizdeki objeler ya da mekanlarla sanal ortamda oluÅŸturulmuÅŸ objeleri, mekanları ya da bilgileri bir araya getiriyor.

Bu teknoloji ilk olarak savaÅŸ pilotlarının kasklarına takılan akranlarda baktıkları hedefin bilgilerini görebilmeleri için kullanılıyor. Åžu sıralar sıkça rastladığımız en güzel örneklerinden birisi ise, gittiÄŸimiz yol, çevremizdeki araçlar ile mesafe ve araç hızı gibi bir çok bilgiyi aracımızın ön camında bize gösteren HUD sistemi.

Dünya üzerinde bir çok dev yazılım firması artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik teknolojilerine ciddi oranda yatırım yapmakta. Ä°nÅŸaat sektörü de tabii ki teknolojiyle paralel olarak bu iki kavramdan nasbini almaya baÅŸladı. Autodesk firmasının, mimarların sanal gerçeklik gözlüÄŸüyle müÅŸterilerini tasarladıkları projelerin içinde gezdirmeleri için çıkardığı Revit-Live programı gibi programlar karşımıza çıkarken, DOLMEN BIM-Lab’ın da ICARUS AR/VR markasıyla aralarında olduÄŸu bir çok yerel ÅŸirket de inÅŸaat sektörü için AR/VR yazılımları geliÅŸtiriyor.

Ä°nÅŸaat sektöründe AR/VR yazılımlarının kullanımlarına baktığımızda ilk olarak karşımıza çıkan pazarlama amaçlı kullanım. Bir çok inÅŸaat firması artık örnek daire inÅŸa etmek yerine, müÅŸterilerini, sanal ortamda hazırlanmış örnek dairelerin içinde gezdirmeyi tercih ediyor. Bunun yanısıra, cep telefonu veya tabletlere indirilebilen özel AR yazılımlarıyla, projelerin kataloglar üzerinden her ortamda üç boyutlu olarak incelenebilmesi, metraj ve fiyat bilgilerine ulaşılabilinmesi ve hatta satış yapılabilmesi bile mümkün.

Ä°kinci olarak karşımıza proje aÅŸamasında kullanım çıkmakta. Az önce bahsettiÄŸimiz gibi mimari projenin içinde gezme olanağı dışında, BIM altyapısı da kullanılarak tasarım aÅŸamasında disiplinler arası koordinasyon amaçlı ya da planlama aÅŸamasında plan üzerinde dört boyutlu çalışma amacıyla geliÅŸtirilmiÅŸ AR/VR yazılımları bulunmakta.

Son zamanlarda sıkça karşımıza çıkmaya baÅŸlayan baÅŸka bir AR/VR kullanımı ise ÅŸantiye yönetimi ve ÅŸantiye koordinasyonu amaçlı. Bu amaçla geliÅŸtirilmiÅŸ özel yazılımlarla, yine BIM altyapısı kullanılarak, ÅŸantiyede imalatı tamamlanmış kısımların doÄŸruluÄŸu kontrol edilebileceÄŸi gibi, imalatına baÅŸlanmamış elemanların tamamlanmış kısımlarla entegrasyonunda çıkabilecek sıkıntıları önceden görmek ve revizyon alternatiflerini sanal olarak yeride inceleyebilmek de mümkün oluyor.

Görünen o ki AR/VR ilerleyen dönemlerde hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olacak. DOLMEN BIM-Lab olarak “inÅŸaat sektöründe teknoloji kullanımı” odaklı bakış açımızla biz de AR/VR yazılımları konusunda araÅŸtırma ve geliÅŸtirme yapmaya devam ediyoruz.